Η αναπάντεχα γοητευτική Λέρος ανήκει στο σύμπλεγμα των Δωδεκανήσων και δεσπόζει ανάμεσα στην Πάτμο και την Κάλυμνο. Τα κάστρα, οι όμορφοι οικισμοί με την ασυνήθιστη αρχιτεκτονική, τα πολυάριθμα μνημεία, οι παρθένοι κολπίσκοι με τα κρυστάλλινα νερά και η πλούσια βλάστηση, με τα πεύκα, τους ευκαλύπτους, τις βελανιδιές και τα ελαιόδεντρα συνθέτουν το προφίλ του νησιού.

Αν και μικρή, η Λέρος διαθέτει πολλούς οικισμούς. Στο ανατολικό τμήμα, ξεδιπλώνεται η Αγία Μαρίνα, η πιο τουριστική περιοχή, με πολυάριθμες ταβέρνες και μπαράκια για όλα τα γούστα. Το φρούριο Μπούρτζι που δεσπόζει στην είσοδο του λιμανιού, η πλατιά προβλήτα και το γραφικό καρνάγιο με τον ιστορικό ανεμόμυλο συνθέτουν τα βασικά χαρακτηριστικά της πόλης. Αν βρεθείτε στο νησί τη νύχτα της αυγουστιάτικης πανσέληνου, θα έχετε την ευκαιρία να απολαύσετε την καρτποσταλική εικόνα του φεγγαριού, που εφάπτεται στο άνοιγμα των λόφων, φωτίζοντας το Κάστρο της Παναγιάς!

Η Αγία Μαρίνα ουσιαστικά ενώνεται με το Παντέλι και τον Πλάτανο, δημιουργώντας ένα ιδιαίτερο οικιστικό σύνολο. Το Παντέλι αποτελεί ένα γραφικό ψαροχώρι. Τα παλιά, παραδοσιακά σπιτάκια, οι γραφικές ψαροταβέρνες, οι βάρκες και τα ψαροκάικα, με φόντο το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας, συνθέτουν μία ειδυλλιακή εικόνα!

Ο Πλάτανος αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους οικισμούς της Λέρου. Αξίζει να «χαθείτε» στα στενά σοκάκια του, που ξετυλίγονται ανάμεσα σε αρχοντικά με χρωματιστά παραθυρόφυλλα και οδηγούν σε ένα από τα ωραιότερα κάστρα της ελληνικής επικράτειας, το Κάστρο της Παναγιάς. Το Κάστρο ορθώνεται στην κορυφή του λόφου Απιτύκι, χτισμένο πάνω στα ερείπια αρχαίου οχυρού. Εντός του Κάστρου, βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγιάς Κυράς, με την περίφημη εικόνα της Παναγιάς, που, σύμφωνα με τους θρύλους, είναι θαυματουργή. Στον ίδιο χώρο στεγάζεται το Εκκλησιαστικό Μουσείο. Από το Κάστρο, θα έχετε την ευκαιρία να απολαύσετε τη μαγευτική θέα στα γειτονικά νησιά και βραχονήσια, στα τουρκικά παράλια και στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου.

Ένα από τα ομορφότερα μέρη του νησιού είναι το μεγάλο λιμάνι Λακκί, ένας αρχιτεκτονικός «θησαυρός», που όμοιό του δε θα συναντήσετε πουθενά αλλού στη χώρα! Οι φαρδιές λεωφόροι και η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, με τις έντονες επιρροές art deco συνθέτουν ένα εκπληκτικό σκηνικό, που μοιάζει να έχει ξεπηδήσει από ταινία του μεσοπολέμου! Στο Λακκί, θα δείτε τα περίφημα palacinos, τα σπίτια με τα στρογγυλεμένα μπαλκόνια και τα ξύλινα παραθυρόφυλλα. Η εκκλησία, το σχολείο, το νοσοκομείο, το θέατρο, το ξενοδοχείο και η κυκλική Αγορά με τον Πύργο του Ρολογιού υπόσχονται ένα μαγικό ταξίδι στη δεκαετία του ’30! Λίγο έξω από το λιμάνι, θα βρείτε το άκρως εντυπωσιακό Πολεμικό Μουσείο, που φιλοξενείται στο Τούνελ της Μερικιάς.

Στις νότιες ακτές τη Λέρου, βρίσκεται ο παραθαλάσσιος οικισμός του Ξηρόκαμπου, όπου θα δείτε το Κάστρο των Λεπίδων και το εντυπωσιακό εκκλησάκι της Παναγιάς, χτισμένο στη σχισμή βράχων. Αξίζει, επίσης, να επισκεφτείτε τα Άλιντα, που ξεδιπλώνονται σε ένα καταπράσινο περιβάλλον, με πεύκα και ελιές. Εδώ, βρίσκεται το εξαιρετικά ενδιαφέρον Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο, που στεγάζεται στον κομψό Πύργο Μπελένη.

Κατά την παραμονή σας στο νησί, αξίζει να κάνετε ημερήσια εκδρομή με καΐκι στα γειτονικά νησάκια Λειψοί, Ασπρονήσια, Τηγανάκια, Αρκιοί και Μαράθι.

Το νησί της Αρτέμιδος φημίζεται και για τις γιορτές του, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει η Γιορτή του Αλωνάρη, στα τέλη Ιουλίου, η Γιορτή του Κρασιού και οι Ναυταθλητικοί Αγώνες, τον Αύγουστο.

Η «Μάλτα του Αιγαίου», όπως χαρακτηριστικά αποκαλείται η Λέρος, αποτελεί έναν τόπο τόσο ξεχωριστό και τόσο ιδιαίτερο, που ξυπνά τις αισθήσεις και ανασύρει μνήμες μιας αλλοτινής Ελλάδας!